منظور از خاکبرداری برداشت هرگونه مصالح و مواد خاکی ، مصالح قلوه سنگی، صرف نظر از جنس و کیفیت آن ها به منظور تسطیح ، شیب بندی و آماده نمودن محل پی ساختمان ها مطابق با خطوط و تراز موجود در نقشه های اجرایی و دستورالعمل های دستگاه نظارت صورت پذیرد.
طبق بند ۳-۲-۴ نشریه ۵۵ سطوح خاکبرداری شده نباید بیشتر از ۷۲ ساعت در معرض عوامل جوی ، آفتاب و باران قرار گیرند و از لحاظ مقاومت و ویژگی دچار تغییر گردد. در صورتی که بر اساس برنامه زمان بندی شده یا به هر دلیل دیگری عملیات بعدی بلافاصله انجام نشود کنترل لایه های قبلی و در صورت لزوم اصلاح و تسطیح و رگلاژ نهایی سطح کار باید قبل از اجرای مراحل بعدی صورت گیرد.
به منظور جلوگیری از در معرض هوا قرار گرفتن زمین هایی که قابلیت تورمی و تورقی دارند ( مانند خاک های مارنی و شیستی ) بلافاصله باید روی قسمت های گود برداری شده را با ملات ماسه سیمان اندود کرد و یا با استفاده از ورق کلفتی از پلی اتیلن مناسب با شرایط زمین روی آن را پوشاند که این مورد باعث افزایش هزینه اجرای پروژه نیز می گردد.
[caption id="attachment_3155" align="aligncenter" width="400"]
خاکبرداری[/caption]
انواع زمین ها در خاکبرداری و گودبرداری
نکته بسیار مهم و موثر در خاک برداری و یا گودبرداری، نوع زمین است. بسیار مهم است که شما می خواهید عملیات خاکی را در چه نوع زمینی انجام دهید. اگر زمین شما از نوع سخت باشد، عملیات خاکی شما نیز به نسبت دشوارتر خواهد بود. انواع زمین ها عبارتند از:
۱- زمین دستی، نرم بیلی، ماسه و شن: این نوع زمین ساده ترین نوع زمین برای انجام خاکبرداری و گودبرداری بوده و این نوع عملیات به سهولت در آن قابل انجام اند. منظور از لفظ «زمین دستی» یا بعضا «خاک دستی»، زمینی است که خاک آن به صورت دستی و با دست یا همان بیل ریخته شده است.(نه به صورت طبیعی در طول سال های دراز و گذشت فرسایش و تحکیم خاک). خاک این نوع زمین ها، با فشار پا و بیل به سادگی قابل برداشتن می باشد.
۲- زمین لجنی: این نوع زمین ها از نوع خاک های ریزدانه می باشد. آب در این نوع زمین ها بسیار زیاد بوده و به همین دلیل، زمین لجنی نام گرفته است. میزان آب در میان دانه های خاک این نوع زمین ها به قدری زیاد است که ماشین آلات خاکی روی آن، تحت اثر وزن خود در خاک فرو خواهند رفت.
۳- زمین کلنگی: این نوع زمین ها، اگرچه باز هم زمین سختی نیست، اما از دو مورد بالایی سخت تر است. خاک این نوع زمین ها به کمک کلنگ کنده و با بیل برداشته می شود. البته این زمین ها به اندازه ای سخت نیست که پس از ضربه کلنگ، آثار کلنگ روی خاک آن دیده شود. به همین دلیل پس از هر ضربه کلنگ روی این نوع خاک، یک توده خاک خواهد ریخت.
۴- زمین دج: این نوع زمین به مراتب سخت تر از کلیه موارد بالا می باشد. این زمین به سختی با کلنگ کنده می شود و با بیل برداشته می شود. این زمین به قدری سخت است که جای ضربات کلنگ روی این نوع زمین می ماند. بهترین راه برای خاکبرداری در این زمین ها، استفاده از دج بر است.
۵- زمین های سنگی: سخت ترین نوع زمین است. این زمین به صورت یکپارچه سنگی بوده و از این رو کار با این زمین بسیار مشکل است. برخی به اشتباه، به زمینی که در آن قلوه سنگ زیادی وجود دارد، زمین سنگی می گویند. اما این امر اشتباه بوده و زمین سنگی بایستی به صورت کامل سنگی باشد. معمولا برش این نوع زمین، به کمک مواد منفجره و سوزا صورت می گیرد. البته بایستی به این نکته نیز توجه داشت که استفاده از مواد منفجره، در همه مناطق میسر نیست. بلکه می بایست در مناطق آبادی، این نوع سنگ با بولدوزر D9 کنده شده و با D8 برداشته شود.